در دنیای امروز، تکنولوژی و استفاده از فناوری‌های دیجیتال، در تمام جنبه‌های کسبوکار حرف اول را می‌زند. تحول دیجیتال به‌معنای تبدیل شدن به یک شرکت دیجیتال است؛ به عبارتی سازمانی که از فناوری برای بهبود تمام جنبه‌های کسبوکار خود استفاده می‌کند. با پیشرفت تکنولوژی، کسبوکار شما نیز باید تکامل و بهبود یابد. پس پیاده‌سازی چارچوب تحول دیجیتال برای کسبوکارها یک انتخاب نیست؛ بلکه اجبار است.
تحول دیجیتال به‌منظور جست‌وجوی مداوم راه‌هایی برای بهبود تجربه‌ی نهایی کاربر است. این تحول یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و باید در قالب یک روند و چارچوب مدت‌دار صورت بگیرد. اما این چارچوب دقیقا چیست و از چه ارکانی تشکیل شده است؟ چطور می‌توانید این چارچوب را متناسب با شرایط کسبوکار خود تدوین و اجرا کنید؟ مزایای چارچوب تحول دیجیتال کدام‌اند؟ این‌ها سوالاتی است که در ادامه به آنها پاسخ می‌دهیم. با بیت اند همراه شوید.
چارچوب تحول دیجیتال چیست؟
چارچوب تحول دیجیتال مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و یک برنامه‌ی بلندمدت است که کسبوکارها از آن برای تحول دیجیتال یا دیجیتالی شدن استفاده می‌کنند. این چارچوب، ابزاری است که کسبوکارها برای یافتن چگونگی تغییر موقعیت فعلی خود برای حفظ جایگاه در برابر رقبا استفاده می‌کنند.
به‌عنوان مثال، انتقال ابری داده‌ها (استفاده از پلتفرم‌های مبتنی بر فناوری ابری) گام مهمی در تحول دیجیتال است که مزایای متعددی دارد؛ اما با چالش‌های مختلفی هم همراه است. حفاظت از داده‌ها در حین انتقال و زمانی که در فضای ابری ذخیره می‌شوند بسیار مهم است. شرکت‌ها باید مطمئن شوند که اطلاعات حساس که شامل رمزگذاری، کنترل‌های دسترسی و رعایت مقررات حفظ حریم خصوصی است، ایمن باقی می‌مانند.
پرداختن به این چالش‌ها و سایر چالش‌هایی که در مسیر تحول دیجیتال پیش می‌آید، مستلزم برنامه‌ریزی کامل، استراتژی روشن و مدیریت و نظارت مستمر بر منابع است. این برنامه‌ریزی و استراتژی، چارچوب تحول دیجیتال نام دارد.
اهمیت استفاده از چارچوب تحول دیجیتال
در دنیای امروز که دیجیتالی شدن در تمام جنبه‌ها با بیشترین سرعت در حال انجام است؛ بنابراین نباید اهمیت و مزایای تحول دیجیتال را دست کم بگیرید. اگر هنوز فکر می‌کنید که تدوین این چارچوب اهمیتی ندارد، ادامه‌ی مطلب را در مورد ویژگی های چارچوب تحول دیجیتال بخوانید. مهم‌ترین مزایای چارچوب تحول دیجیتال شامل موارد زیر می‌شوند:
استراتژی هدایت‌شده
چارچوب تحول دیجیتال یک نقشه‌ی راه روشن است و جهت‌دهی استراتژیک را ارائه می‌دهد. این نقشه با کمک استراتژی تحول دیجیتال به تعیین اهداف سازمانی، شناسایی زمینه‌های بهبود و ترسیم مسیر برای دستیابی به اهداف دیجیتال کمک می‌کند.
تخصیص کارآمد منابع
این چارچوب، تخصیص کارآمد منابع را امکان‌پذیر می‌کند. این کار از طریق شناسایی حوزه‌های اولویت‌دار برای سرمایه‌گذاری و تمرکز بر ابتکاراتی که با استراتژی کلی دیجیتال همسو هستند، انجام می‌شود. نتیجه‌ی نهایی، جلوگیری از هدر رفتن منابع در پروژه‌های غیرضروری است.
تصمیم‌گیری پیشرفته
با وجود یک چارچوب ساختاریافته، تصمیم‌گیری‌ها آگاهانه‌تر و مبتنی بر داده‌ها انجام می‌شود و این از مهم‌ترین ویژگی های چارچوب تحول دیجیتال است. این چارچوب مشوقی برای انتخاب‌های مبتنی بر شواهد است و خطرات و عدم قطعیت‌های مرتبط با تحول دیجیتال را به حداقل می‌رساند.
همسویی سازمانی
داشتن چارچوب تحول دیجیتال، همسویی همه‌ی ذینفعان و بخش‌های درون سازمان را تسهیل می‌کند. این همسویی تضمین می‌کند که همه در مورد چشم‌انداز دیجیتالی شدن سازمان دیدگاه یکسانی دارند. دیدگاه یکسان باعث تلاشی واحد و یکپارچه برای دستیابی به اهداف مشترک می‌شود.
مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری
چارچوبی که درست طراحی شده است، قابلیت مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری دارد. با رشد یا تغییر کسبوکارها، چارچوب را می‌توان برای مطابقت با نیازها و فناوری‌های در حال تحول تطبیق داد.
کاهش ریسک
ارائه‌ی یک رویکرد سیستماتیک به شناسایی خطرات و چالش‌های بالقوه در اوایل فرآیند تحول کمک می‌کند. این شناسایی فعال امکان توسعه‌ی استراتژی‌های کاهش ریسک را فراهم و مسیر پیشرفت را هموارتر می‌سازد.
تمرکز بر مشتری
تحول دیجیتال بر رویکرد مشتری-محوری تأکید دارد و ابتکارات دیجیتالی را با نیازها و ترجیحات مشتری همسو می‌کند. این باعث بهبود تجربیات مشتری و منجر به افزایش رضایت و وفاداری او می‌شود.
یکی از بخش‌هایی که سازمان می‌تواند بیشترین بهره را از تحول دیجیتال ببرد، مدیریت ارتباط با مشتری است که برای آن نرم افزار crm طراحی شده است. برای نمونه شرکت بیت‌اند با ارائه‌ی CRM مایکروسافت مدیریت ارتباط با مشتریان را تسهیل می‌کند. این کار از طریق جمع‌آوری صحیح داده‌های مشتری و امکان برقراری ارتباط با مشتری بر اساس نیازها و ترجیحاتش انجام می‌شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر مقاله «نقش CRM در رشد و پیشرفت کسب و کارها» را در وبلاگ بیت اند بخوانید.
ارکان اصلی در چارچوب تحول دیجیتال
چارچوب تحول دیجیتال مناسب مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و دستورالعمل‌هایی است که بخش‌های مختلفی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این ارکان مهم‌ترین بخش‌هایی هستند که در تحول دیجیتال باید به آن توجه کنید. این ۵ رکن عبارت‌اند از:
۱. افراد؛ قلب چارچوب تحول دیجیتال
اولین و شاید مهم‌ترین رکن تحول دیجیتال «افراد» هستند. در هسته‌ی هر ابتکار دیجیتال، افرادی قرار دارند که نوآوری‌ها را هدایت می‌کنند؛ از تیم رهبری که چشم‌انداز را تنظیم می‌کند گرفته تا کارمندانی که استراتژی را اجرا خواهند کرد. پرورش فرهنگ دیجیتالی که شامل یادگیری مداوم، همکاری و سازگاری است، برای سازمان بسیار حیاتی است. سازمان‌ها باید روی برنامه‌های آموزشی و توسعه سرمایه‌گذاری کنند تا نیروی کار خود را به مهارت‌ها و ذهنیت دیجیتالی لازم برای هدایت و پیشرفت در یک محیط دیجیتال مجهز کنند.
۲. داده‌ها؛ پایه و اساس تصمیم‌گیری
داده ها عنصر اساسی در سفر تحول دیجیتال هستند. در اقتصاد دیجیتال امروزی، توانایی جمع‌آوری، مدیریت و بهره‌برداری مؤثر از داده‌ها می‌تواند مزیت رقابتی ایجاد کند. سازمان‌ها باید چهارچوب‌ها و زیرساخت‌های قوی برای مدیریت داده داشته باشند تا از کیفیت، دسترسی و امنیت داده‌ها اطمینان حاصل کنند. استفاده از قدرت داده‌ها، به کسبوکارها امکان می‌دهد تا تصمیمات آگاهانه بگیرند، فرصت‌های جدید را شناسایی کنند و تجربیات شخصی برای هر مشتری ارائه دهند.
۳. بینش و اطلاعات؛ تبدیل داده‌ها به هوش استراتژیک
انتقال از داده به اطلاعات شامل تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده برای استخراج هوش عملی است. ابزارهای تجزیه و تحلیل پیشرفته، هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML) نقشی اساسی در پردازش حجم وسیعی از داده‌ها برای کشف الگوها، روندها و پیش‌بینی‌ها دارند. این بینش‌ها سازمان‌ها را برای درک بهتر پویایی بازار، رفتار مشتری و کارایی عملیاتی، تصمیم‌گیری استراتژیک و نوآوری، توانمند می‌کند.
۴. اقدامات؛ پیاده‌سازی اطلاعات برای ایجاد تغییر
سازمان‌ها با داشتن اطلاعات ارزشمند باید اقدامات قاطعی را برای تحقق اهداف تحول دیجیتال خود انجام دهند. این امر مستلزم اجرای فناوری‌های جدید، بهینه‌سازی فرآیندها و راه‌اندازی محصولات یا خدمات نوآورانه است. چابکی و انعطاف‌پذیری در این مرحله یک عنصر کلیدی است؛ زیرا کسبوکارها باید به‌سرعت با شرایط متغیر بازار و نیازهای مشتری سازگار شوند. ایجاد فرهنگ تجربه و پذیرش شکست برای کشف مسیرهای جدید رشد و دستیابی به برتری دیجیتال، ضروری است.
۵. نتایج؛ سنجش موفقیت و بهبود مستمر
مولفه‌ی نهایی، بر ارزیابی نتایج تلاش‌های تحول دیجیتال تمرکز دارد. اندازه‌گیری تأثیرات با توجه به شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI)، رضایت مشتری و عملکرد کلی کسبوکار برای درک ارزش حاصل از تحول دیجیتال، بسیار مهم است. این ارزیابی مستمر به سازمان‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های خود را اصلاح کنند، از تجربیات خود بیاموزند و زمینه‌هایی را برای بهبود و نوآوری بیشتر شناسایی کنند.
مراحل تدوین چارچوب تحول دیجیتال مناسب
چارچوب تحول دیجیتال مناسب، یک دستورالعمل است که باید بر اساس نیازها و اهداف کسبوکار خود آن را تدوین کنید. به عبارتی یک فرمول کلی ندارد که برای تمام کسبوکارها مناسب باشد. اگر قصد دارید چارچوبی برای تحول دیجیتال سازمان خود تدوین کنید، خوب است تا این مراحل را طی کنید.
۱. همسویی و هماهنگی با چرایی تحول دیجیتال
بخشی از چالش‌های تحول دیجیتال این است که این عبارت برای افراد، معانی مختلفی دارد. غالبا مدیران کسبوکار بر این باورند که تحول دیجیتال با فناوری هدایت می‌شود و دلیل اجرای آن تنها پس از پیاده‌سازی فناوری مورد بحث قرار می‌گیرد. این یک رویکرد معکوس است و ما بارها شاهد شکست آن بوده‌ایم. برای تدوین چارچوب تحول دیجیتال برای موفقیت، ضروری است که با شناسایی نیازها و اهداف کسبوکار خود و ایجاد استراتژی شروع کنید. بهترین نقطه برای شروع چارچوب تحول دیجیتال مناسب، تعیین اهداف استراتژیک سازمان است؛ یعنی برنامه‌های ۵ تا ۱۰ ساله‌ی شما برای آینده.
۲. آمادگی برای تغییر فرهنگ
پشتیبانی و اشتیاق برای تحول دیجیتال و تغییر فرهنگی که در طول زمان در سازمان اتفاق افتد، حیاتی است. طبیعی است که همیشه مقاومت در برابر تغییر و تردید نسبت به روش‌های «جدید» وجود داشته باشد. توسعه‌ی یک طرز فکر تیمی با نمایندگانی در سراسر زنجیره‌ی ارزش در بخش‌های مختلف سازمان یعنی فناوری اطلاعات، فروش، بازاریابی، طراحی و موارد دیگر یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در تدوین استراتژی تحول دیجیتال است. داشتن یک تیم اصلی از کسانی که مشوق افراد برای کنار آمدن با تغییرات باشند، در این مرحله اهمیت دارد.
فراموش نکنید که هر تغییری در مسیر خود چالش‌هایی دارد. مدیران کسبوکار باید فرهنگی را پرورش دهند که در آن همه از اشتباهات درس بگیرند و برای موفقیت تلاش کنند.
۳. شروع محدود ولی استراتژیک
تحول دیجیتال یک سفر است، نه یک رویداد؛ پس یک شبه اتفاق نمی‌افتد. در تدوین چارچوب تحول دیجیتال باید برای تغییرات تدریجی برنامه‌ریزی کنید. این همان چیزی است که زمینه را برای ابتکارهای آینده فراهم می‌کند. راه‌اندازی سیستم‌های جدید و به‌کارگیری استراتژی‌های تازه تدوین‌شده، نیازمند گذشت زمان است. پس کم‌کم و به تدریج برای آن برنامه‌ریزی کنید.
۴. برنامه‌ریزی برای پیاده‌سازی فناوری
یک فرمول برای عدم موفقیت تحول دیجیتال وجود دارد:
فناوری جدید + فرایندهای قدیمی = فرایندهای قدیمی گران‌قیمت
معنی این فرمول این است که اگر فرآیندها و فرهنگ شرکت را تغییر ندهید، کارمندان شما فقط با ابزارهای جدید و گران‌قیمت سروکار دارند؛ بدون اینکه هدف و اهمیت آن را بدانند. تحول دیجیتال موفق با فناوری شروع نمی‌شود، بلکه آنچه در شروع به آن نیاز دارید، استراتژی کسبوکار است.
۵. جست‌وجوی شرکا و متخصصان
هنگام بررسی گزینه‌ها برای پیدا کردن شرکا و متخصصانی که قرار است از تخصص آنها استفاده کنید، چشم‌انداز آینده را در نظر داشته باشید. با پیدا کردن پاسخ این سوالات کلیدی می‌توانید به نتیجه برسید:
- آیا فناوری مورد استفاده و نیروی فروش، قابلیت مقیاس‌پذیری دارند؟
- آیا نیروی فروش و کل تیم دیدگاه مشابهی برای تحول دیجیتال دارند؟
- آیا آنها می‌توانند از شما در استراتژی بلندمدت حمایت کنند؟
- چگونه اعضای تیم با تکنولوژی موجود شما هماهنگ می‌شوند؟
- آیا فناوری و تخصص مناسب برای موارد استفاده‌ی خاص شما وجود دارد؟
- برنامه‌های مشابه در شرکت‌های مشابه چه نتایجی به دست آورده‌اند؟
ممکن است کامل‌ترین تکنولوژی را داشته باشید اما نیروی کار و متخصص مناسبی برای اجرای آن پیدا نکنید. تخصص یک عنصر حیاتی است. اگر افرادی که به شما کمک می‌کنند تجربه، دانش و تخصص در زمینه‌ی فعالیت شما نداشته باشند، مشکلاتی پیش خواهد آمد.
برای انتخاب فناوری‌های مرتبط با دیجیتالی‌سازی سازمان همیشه بهترین راه این است که به متخصصان رجوع کنید. بیت‌اند به‌عنوان ارائه‌دهنده‌ی راهکارهای نرم‌افزاری به کسبوکارها، آماده‌ی هر نوع مشاوره و پاسخ به سوالات شما درباره‌ی مزایای چارچوب تحول دیجیتال و اقداماتی است که می‌توانید در این زمینه انجام دهید.
۶. جمع‌آوری بازخورد و اصلاح چارچوب در صورت نیاز
در این مرحله، در کنار چشم‌انداز سازمان، یک گروه گسترده داریم که از آن پشتیبانی می‌کند. این چشم‌انداز و گروه شامل یک نقشه راه فناوری و شرکای موفقیت در تحول دیجیتال است. قبل از حرکت به سمت جلو، شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) را برای هر پروژه به وضوح تعریف کنید. اطمینان حاصل کنید که همه نسبت به آنچه که برای موفقیت پروژه باید ارائه شود آگاه و پاسخگو هستند.
در عین حال، باید از افراد دخیل در این تحول دیجیتال، همیشه بازخورد بگیرید. هدف بازخورد گرفتن این است که مطمئن شوید همه از تجربه‌های یکدیگر در مسیر تحول دیجیتال می‌آموزند.
۷. مقیاس‌پذیری و تبدیل
با پیشرفت تحول دیجیتال، راه‌ها و استراتژی‌های جدیدی به ذهنتان می‌رسد. فرصت‌هایی را برای افزایش مقیاس تحول دیجیتال در نظر بگیرید. این کار را با اعمال استراتژی‌های مشابه در مکان‌های مختلف انجام دهید و هر بار فناوری جدیدی را اضافه کنید.
جمع‌بندی
چارچوب تحول دیجیتال مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها است که باید با توجه به استراتژی کسبوکار خود، آن را تدوین کنید. این چارچوب روند تغییرات سازمان به سمت دیجیتالی شدن را مشخص می‌کند. تدوین چارچوب درست و اطلاع از تمام امکاناتی که فناوری در اختیار شما می‌گذارد، با کمک متخصصان امکان‌پذیر است. ما در این مطلب سعی کردیم مزایا و تاثیر چهارچوب دیجیتال را به تفصیل شرح دهیم. اما برای آگاهی بیشتر از کارشناسان ما استفاده کنید. در تماس با بیت‌اند و مشاوره با کارشناسان این مجموعه می‌توانید دید روشن‌تری نسبت به ویژگی های چارچوب تحول دیجیتال پیدا کنید.
