هر تجارتی برای ماندگاری و توسعه، نیاز به درآمد و فروش دارد؛ به همین دلیل بازاریابی اصلی‌ترین نقش را در یک سازمان ایفا می‌کند. همچون سایر تیم‌ها، در تیم بازاریابی نیز وجود یک مدیر راهبر و حرفه‌ای ضروری است تا با تخصص و توانمندی‌های خود موجب رشد سازمان و سودآوری آن گردد. اما این زمانی محقق می‌شود که وظایف مدیر از قبل مشخص باشد و بتوان در یک چهارچوب معین، برنامه‌ها را به منظور جذب مشتری و فروش، تدوین و اجرا کرد. بنابراین مدیر سازمان برای جذب و استخدام یا تقویت مهارت های مدیر بازاریابی خود، باید وظایف اصلی و جانبی این شغل را بشناسد. همچنین مدیر بخش بازاریابی نیز با آگاهی از شرح وظایف خود می‌تواند در جهت توسعه‌ي شغلی و فردی گام بردارد. از این‌رو ما تصمیم گرفتیم در مقاله‌ای مستقل و جامع، وظایف مدیر بازاریابی را بررسی کرده و فهرستی از مهارت‌های مورد نیاز را ارائه دهیم.
آنچه خواهید خواند:
-
چرا باید شرح وظایف مدیر بازاریابی را بدانیم؟
-
وظایف مدیر بازاریابی چیست؟
-
مدیر بازاریابی خارج از تیم خود چه وظایفی دارد؟
-
مهارت های مدیر بازاریابی کدامند؟
-
جمع بندی
چرا باید شرح وظایف مدیر بازاریابی را بدانیم؟
یکی از چالش‌هایی که در بحث موقعیت شغلی مدیریت بازاریابی مطرح است، تعیین شرح وظایف مدیر بازاریابی است. با توجه به این که یک مدیر بازاریاب در برنامه‌های تیم‌های مختلف شرکت نقش دارد، ممکن است در شرح وظایف او با ابهام رو به رو شویم. بنابراین بررسی مسئولیت‌ها و وظایف یک مدیر بازاریاب می‌تواند از جهات مختلفی حائز اهمیت باشد. اول برای صاحبان کسب و کار، دوم برای مدیران بازاریاب و سوم برای کسانی که قصد دارند در آینده به این موقعیت شغلی دست یابند. در ادامه به بررسی اجمالی این موارد می‌پردازیم:
- اگر به عنوان مدیر منابع انسانی یا صاحبان کسب و کار تصمیم به جذب افراد در سازمان خود داشته باشید، ابتدا باید وظایف کارکنان را به صورت شفاف شرح دهید. این کار درگام نخست برای تدوین شرح شغل و تعیین شرایط احراز آن ضروری است. و هم چهارچوب مشخصی را برای همکاری تعیین می‌کند که برای ارزیابی عملکرد و بهر‌وری کارکنان، در برابر انتظاراتی که از آنها می‌رود، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کسی که برای فعالیت در یک موقعیت شغلی اقدام می‌کند باید به خوبی بداند که چه نوع وظایفی را بر عهده دارد. بنابراین با تهیه‌ی فهرستی از وظایف مدیر بازاریابی، مدیران این بخش از حوزه‌ی مسئولیت‌های خود آگاه می‌شوند. همچنین می‌توانند از این لیست وظایف برای توسعه‌ی مهارت‌های خود استفاده کنند.
- سومین گروهی که می‌توانند از لیست شرح وظایف مدیر بازاریابی استفاده کنند کسانی هستندکه تصمیم دارند در آینده به این شغل روی بیاورند. این افراد می‌توانند با آگاهی از وظایف و مهارت‌های لازم فعالیت‌ها و آموزش‌های خود را با این شغل هماهنگ کنند و مسیر دستیابی به آن را در آینده‌ی کاری خود هموارتر و سریع‌تر طی نمایند.
وظایف مدیر بازاریابی چیست؟
مدیر بازاریابی با تیم و افراد مختلفی در مشارکت است و نیاز است تا با بازاریاب‌های محلی، متخصصان دیجیتال، تولید محتوا و مدیران سازمان در ارتباط باشد. همچنین او ملزم است تا مجموعه‌ی فعالیت‌ها را در طول برنامه‌های بلندمدت، کوتاه مدت یا حتی روزانه انجام دهد. به طور کلی میتوان مسئولیت‌ها و وظایف مدیر بازاریابی را در مواردی زیر دسته‌بندی کرد.
1.تجزیه و تحلیل بازار
شناخت و تشخیص ویژگی‌های بازار از جمله وظایفی است که بدون آن مدیریت بازاریابی بی‌معنا است و فعالیت‌های بازاریابی اثربخش نخواهند بود. بنابراین مدیر بازاریابی وظیفه دارد تا با استفاده از ابزار و مهارت‌های مختلف روند بازار، نیامدی‌ها و مخاطبان را به خوبی بررسی کند. در طی این تحلیل تحقیقات مختلفی حول محصول و نقاط قوت و ضعف آن و میزان بازار پذیری آن صورت می‌گیرد و همچنین به دنبال پیدا کردن بازارهای جدیدی هستند که مخاطبان مناسبی برای خدمات و محصولات سازمان داشت باشد. با توجه به این موارد پیش بینی‌های بازاریابی و میزان بازده سرمایه و زیان احتمالی موفق‌تر خواهد بود.
2. برنامه ریزی آینده‌نگر
در مقاله‌ی باشگاه مشتریان در مورد اهمیت بالای حفظ مشتری و وفادارسازی آنها صحبت کردیم. برای ایجاد روابط همیشگی و معنادار با مشتریان باید نگاهی بلند مدت به مبحث بازاریابی داشته باشیم. در واقع از وظایف مدیر بازاریابی حرفه‌ای این است که تمامی فعالیت‌ها را در راستای یک چشم انداز بلند مدت برنامه‌ریزی کند. این چشم انداز متناسب با نیازها و اهداف سازمان قرار می‌گیرد به طوری که ارزش‌های سازمان با ارزش‌های تیم بازاریابی هماهنگ باشد.
3. تعیین استراتژی
حتما بسیار شنیده‌اید که از مهمترین وظایف مدیر بازاریابی، استراتژی بازاریابی است. در واقع استراتژی در هر بخش از یک شرکت نقش مهمی را ایفا می‌کند و همسو با استراتژی کلی شرکت، به دستیابی به اهداف سازمان کمک می‌کند. اما اگر بخواهیم نتیجه‌ی فعالیت‌های بخش‌های مختلف به ثمر بنشیند باید در نهایت محصول یا خدمات به مخاطب تعرفه شده و به فروش برسد. بنابراین استراتژی بازاریابی نقشی حیاتی در این پروسه ایفا می‌کند. برای تدوین استراتژی، مراحل آنالیز بازار، محصول و مشتری، تصمیم‌گیری‌های مربوط به روش‌های بازاریابی و همکاری با سازمان‌های دیگر و همچنین چشم انداز کلی مسیر بازاریابی در نظر گرفته می‌شود.
4.ایجاد رویدادها و کمپین‌ها
از دیگر وظایف مدیر بازاریابی طراحی و برنامه‌ریزی برای رویدادها و کمپین‌هایی که در نهایت منجر به افزایش فروش شود. در ایجاد کمپین خلاقانه و البته هم راستا با استراتژی تدوین شده با سایر اعضای تیم همفکری صورت می‌گیرد. برای اینکه این کمپین‌ها بازخورد عالی داشته باشد از نتایج بدست آمده در آنالیز بازار استفاده می‌شود. این برنامه‌ها می‌تواند شامل وبینار یا سمینار، کنفرانس در مقیاس‌های کوچک یا خیلی بزرگ باشد. همچنین ممکن است چندین کمپین مختلف به صورت همزمان اجرا شود؛ بنابراین از مهارت های مدیر بازاریابی توانایی رهبری برنامه‌های موازی و حصول اطمینان ار موفقیت آنهاست.
5. نظارت بر محتوای بازاریابی
در فرآنید بازاریابی نیاز است تا محتواهای متنوعی برای اجرای برنامه‌ها تهیه شود. این محتوا می‌تواند شامل محتوای متنی یا تصویری باشد و توسط تیم محتوا، متخصصین دیجیتال و غیره تهیه شود. از وظایف مدیر بازاریابی نظارت بر این محتواها و بررسی میزان اثربخشی آنها در استراتژی بازاریابی است. همچنین مواردی از قبیل وب سایت سازمان و بهینه سازی آن (SEO) از مواردی است که مدیربازاریابی باید بر آن نظارت داشته باشد. در برخی سازمان‌ها ممکن است مدیر بازاریابی مسئولیت انجام این وظایف را خود به عهده بگیرد. بنابراین مهارت های مدیر بازاریابی می‌تواند گستره‌ی وسیعی را شامل شود.
6.هماهنگی با سایر مدیران و تیم‌ها
مدیر بخش بازاریابی برای درک بهتر نیازهای سازمان باید با سایر مدیران و تیم‌ها در ارتباط باشد. بنابراین برقراری ارتباط با سایر مدیران از اساسی‌ترین وظایف مدیر بازاریابی است. همچنین می‌تواند بازخوردهای مشتریان را به آنها انتقال دهد تا خط و مشی درستی را برای تولیدات در نظر بگیرند. مدیریت بخش تولید و طراحی محصول، مدیر فروش، خدمات پس از فروش، مدیر منابع انسانی و … برخی از مدیرانی هستند که با تیم بازاریابی ارتباط متقابلی دارند. در صورتی که سازمان برای مدیریت امور خود از نرم‌افزارهای مدیریتی مانند crm یا ERP استفاده کند این هماهنگی و انتقال اطلاعات به خوبی صورت می‌گیرد.
7.نظارت بر اجرای برنامه‌ها از وظایف مدیر بازاریابی است!
اجرای کمپین‌ها و برنامه‌های بازاریابی نیاز به نظارت همه جانبه‌‌ی مدیر دارد. این نظارت هم بر روند پیش‌روی فعالیت‌ها صورت می‌گیرد و هم نحوه‌ی عملکرد اعضای تیم. همچنین باید میزان موفقیت در فروش و کارایی کمپین‌ها و استراتژی تدوین شده ارزیابی شود و گزارش آن را به مدیران ارائه گردد.
8. مدیریت ارتباطی با افراد سایر سازمان‌ها
مدیران بازاریابی با افراد و تیم‌هایی خارج از سازمان نیز در ارتباط هستند. به عنوان مثال ارتباط با رسانه‌ها و آزانس‌های تبلیغاتی از ضروریات فرآیند بازاریابی است. علاوه بر این ارتباط با نمایندگان فروش و شرکا نیز از موارد وظایف مدیر بازاریابی محصوب می‌شود. در طول این ارتباطات میتوان از اطلاعات سایرین استفاده کرد و یا برای تکمیل تیم بازاریابی از آنها استفاده بهینه‌تری داشت.
9. مدیریت نیروها
مدیریت نیروهای انسانی بخش بازاریابی نیز از وظایف مدیر بازاریابی است. او علاوه بر مدیریت پروژه و برنامه‌های خود، اعضای تیم را تعیین و رهبری می‌کنند. وظایف و مسئولیت‌های مدیریت نیروها شامل موارد زیر می‌شود.
بیشتر بخوانید:
- انتخاب نیروها
از آنجا که مدیر به فرآیند بازاریابی و استراتژی خود آگاه است به خوبی می‌تواند نیروهای مناسب را برای موقعیت‌های مختلف انتخاب کند. این افراد می‌توانند شامل بازرایاب‌ها، نیروهای اداری و اجرایی باشد.
- رهبری اعضای تیم
از اصلی‌ترین وظایف مدیر بازاریابی، رهبری و هماهنگ کردن تیم‌های زیر مجموعه‌ی خود در راستای اهداف سازمان است. بدون یک رهبری درست، بهترین افراد نیز قادر نخواهند بود به هدف تعیین شده برسند. یک مدیرخوب قادر است تا انگیزه‌ی فعالیت را به اعضا القا کند و در صورت بروز تعارضات به خوبی آنها را برطرف نماید.
- آموزش نیروها
نیازمندی‌ها تیم بازاریابی برای مدیر این بخش کامل روشن است. بنابراین او می‌تواند برنامه‌هایی را برای آموزش و تمرین اعضای تیم در نظر بگیرد. در این آموزش‌ها انواع تکنیک و تاکتیک برای برقرای ارتباط با مخاطبان و ارتقای مهارت‌های بازاریابی در نظر گرفته می‌شود.
- ارزیابی و بازخورد به نیروها
مدیر بازاریابی وظیفه دارد تا برنامه‌هایی را برای ارزیابی عملکرد اعضا تعیین کند. برنامه‌های ارزیابی متناسب با اهداف و ارزش‌های سازمان و در مشورت با سایر مدیران شکل می‌گیرد و اعضای تیم باید به خوبی از آن آگاه باشند. در نهایت مدیر می‌تواند با توجه به نتیجه و عملکرد هر شخص بازخوردهای مثبت و منفی برای او در نظر بگیرد.
مدیر بازاریابی خارج از تیم خود چه وظایفی دارد؟
با توجه به تنوع نقش مدیر بازاریابی، شخصی که در این سمت قرار می‌گیرد متناسب با اندازه‌ی سازمان ممکن اس وظایف و مسئولیت‌های دیگری نیز داشته باشد. برخی از وظایف متفرفعف مدیر تیم بازاریابی شامل موارد زیر می‌شود:
- مدیریت شبکه‌های اجتماعی و وب سایت
- کپی رایتینگ
- مدیریت محتوای متنی و …
- آنالیز داده
- مدیریت منابع
- روابط عمومی
البته همانطور که گفته شد این موارد با توجه به رویکردی که یک سازمان در نظر می‌گیرد، متفاوت خواهد بود.
بیشتر بخوانید: صفر تا صد خرید crm
مهارت های مدیر بازاریابی کدامند؟
یک مدیر بازاریابی باید در انواع روش های تبلیغاتی از جمله رسانه های دیجیتال، چاپی و اجتماعی مهارت داشته باشد. آشنایی با آخرین گرایش ها، فناوری ها و متدولوژی های طراحی گرافیک، طراحی وب، تولید و … آگاهی از شیوه های تجاری مرتبط با بازاریابی، برخی از دیگر مهارت ها و صلاحیت های ضروری آنها عبارتند از:
مهارت‌های تحلیلی
مدیر بخش بازاریابی برای جمع‌آوری داده‌ها و آنالیز و تفسیر اطلاعات از این داده‌های خام به مهارت تحلیلی نیاز دارد. در آنالیز بازار که از وظایف مدیر بازاریابی است اشاره کردیم که آنالیز بازار اولین قدم برای تعیین مسیر و استراتژی است. برای ارزیابی شرایط بازار، تحلیل مخاطب و شناسایی مخاطبین هدف و همچنین تحلیل نتایج بازاریابی به این مهارت نیاز است.
مهارت استدلال
از مهارت های مدیر بازاریابی توانایی استدلال و منطق برای استفاده از نتایج ارزیابی در گزارش گیری عملکرد طی فرآیند بازاریابی است. او برای به کار بردن اطلاعات جدید به دست آمده و تبیین سیاست‌ها و استراتژی موثرتر در کمپین‌ها و انتخاب مخاطبان، نیاز به تقویت قدرت استدلال و منطق خود دارد. همچنین توامندی ادراک درست از رفتار و کنش‌های اجتماعی نیز می‌تواند به انجام هرچه بهتر وظایف مدیر بازاریابی کمک کند.
مهارت سخنوری و نگارش
با توجه به آنچه گفته شد برقراری ارتباط در سطوح مختلف از مهمترین وظایف مدیر بازاریابی است. بنابراین نیاز است تا مدیر بازاریابی مهارت خوبی در بیان داشته باشد تا بتواند ایده‌ها و اطلاعات را به درستی و شفاف به دیگران منتقل کند. مهارت نگارش روان و واضح و توانایی سخنرانی مفید برای رهبری تیم و تبیین گزارش فعالیت‌ها به رده‌های مختلف مدیریتی، می‌تواند در موفقیت یک مدیر تیم بازاریابی نقش بسزایی ایفا کند.
مهارت مالی
برای برآورد میزان بازگشت سرمایه و سود و زیان فرآیند بازاریابی نیاز است تا مدیر از مهارت مالی نیز برخوردار باشد. با استفاده از مهارت مالی پیش بینی هزینه‌ها و تدوین بودجه، قیمت‌گذاری روی محصولات و خدمات نیز به درستی با تخمین خوبی صورت می‌گیرد.
مهارت رهبری
هیچ تیمی بدون رهبری قوی و حرفه‌ای نمی‌تواند از منابع خود به صورت بهینه استفاده نماید. مهارت رهبری را می‌توانیم از جمله اصلی ترین مهارت های مدیر بازاریابی به شمار بیاوریم این مهارت شامل توانایی ایجاد انگیزه و هدایت افراد است. مدیران بازاریابی برای رهبری موفقیت‌آمیز تیم‌های خود به منظور دستیابی به اهداف بازاریابی و همچنین تکمیل وظایفی که از فعالیت‌های بازاریابی پشتیبانی می‌کنند، از این مهارت استفاده می‌کنند.
مهارت مدیریت بحران
در طول یک فرآیند سازمانی می‌تواند اتفاق‌هایی خارج از برنامه ریز رخ دهد. به خصوص در مورادی که یک اشتباه در سطح عمومی رخ دهد نیاز است تا فوری به آن رسیدگی شود. از جمله مهارت های مدیر بازاریابی توانایی مدیریت شرایط بحرانی است. مثلا زمانی که برای محصولات مشکلی پیش می‌آید باید بتواند تا نظرات مخاطبان را تغییر دهد و به مردم اطمینان دهد که شرکت تمام تلاش خود را برای بررسی و اصلاح خط محصول انجام می‌دهد. مدیران بازاریابی از طریق بیانیه‌ها و تبلیغات دقیق، ترس و خشم عمومی را تسکین می‌دهند و اطمینان می‌دهند که اعتبار شرکت در چنین شرایط لطمه نمی‌بیند.
مهارت‌های فنی
مهارت های فنی مدیر بازاریابی شامل توانمندی در استفاده از انواع نرم افزار بازاریابی و تکنیکال می‌باشد. توانایی یادگیری و درک رسانه و شبکه‌های اجتماعی، پورتال نیز در حیطه‌ی این مهارت قرار می‌گیرد. از جمله نرم افزارهای کاربردی که نیاز است تا مدیر تیم بازاریابی به آنها اشراف داشته باشد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- نرم افزار ایمیل مارکتینگ
- فروش
- نرم افزار مدیریت ارتباط با مشتری crm
- تحلیل داده و پردازش کلمه
- نظرسنجی
- باشگاه مشتریان
- ارزیابی عملکرد
- نرم افزارهای مدیریت سازمانی و مالی مانند ERP
- مجموعه آفیس
- مدیریت پروژه
و غیره.
شرکت بیت اند با استفاده از ماژول های کاربردی Dynamics 365 بستر پیشرفته و مناسبی را برای استفاده از انواع نرم افزارهای موثر در مدیریت به ویژه در حوزه‌ی بازاریابی و فروش ارائه دهد. نکته قابل توجه این است که این برنامه‌ها متناسب با نیازهای داخلی سفارشی سازی می‌شوند. بنابراین یک مدیر بازاریابی به سادگی و کاملا حرفه‌ای، می‌تواند از نرم‌افزارهای دینامیک 365 در بیت اند استفاده کند.
بیشتر بخوانید: XRM چیست؟
جمع بندی
نقش تیم بازاریابی در موفقیت یک سازمان بسیار پر رنگ و با رهبری یک مدیر بازاریابی قوی و توانمند می‌تواند در موفقیت یک سازمان بسیار اثر گذار باشد. اما برای اینکه بتوانیم مدیر خوبی را برای این تیم انتخاب کنیم در گام نخست باید شرح کامل وظایف مدیر بازاریابی را بدانیم. در این مقاله دلایل اهمیت تهیه‌ی شرح شغل بازاریابی را ذکر کرده و یک فهرست جامع و تخصصی از وظایف و مهارت های مدیر بازاریابی ارائه داده‌ایم. بنابراین به عنوان صاحب کسب و کار یا مدیر تیم بازاریابی می‌توانید از این مطلب در جهت ارتقای فردی و سازمان استفاده کنید.
چرا &Bit
نرم افزار Dynamics 365 بیت اند به عنوان نرم افزار جامع و پیشرو مایکروسافت، انتخاب اول بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا به عنوان اتوماسیون فرآیندهای تجاری است.
هدف اصلی شرکت &Bit توانمند کردن مشتری از طریق افزایش دانش او نسبت به نرم افزار است. بنابراین در تمام مسیر بازاریابی از زمان شناسایی مشتری تا فروش در کنار کسب و کار شما خواهیم بود تا با صرف کمترین انرژی و زمان هم برای مشتریان شما و هم پرسنل به بیشترین بازدهی برسید.
