مدل OKR (Objective & Key Results) یک چارچوب هدف‌گذاری است که سازمان‌ها، تیم‌ها و افراد از آن برای تعریف اهداف، نتایج قابل اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد خود استفاده می‌کنند. به عبارتی دیگر OKR به ما کمک می‌کند تا اهداف خود را مشخص کنیم، اقدامات لازم را برای تحقق آنها تعیین نماییم و در نهایت نتایج را با شاخص‌های کلیدی عملکرد بسنجیم. خوب است بدانید که سازمان‌های زیادی در سراسر جهان از این مدل به عنوان راهی برای تقویت اجرای استراتژی‌ها، همسوسازی تمامی جنبه‌های شرکت و الهام بخشیدن به افراد در حول اهداف مشترک سازمانی استفاده می‌کنند. پس اگرمی‌خواهید بدانید OKR چیست و چگونه باید از آن بهره برد با ما در بیت اند همراه شوید.
دوره OKR چیست؟
در پاسخ به OKR چیست؟ باید بگوییم که این یک روش هدف‌گذاری است که محرک اصلی آن نتایج کلیدی مرتبط با آن اهداف هستند. درحقیقت مدل Objective & Key Results به عنوان یک چارچوب عملکرد، مدیریت اهداف و استراتژیک شناخته می‌شود که برای کمک به یک شرکت، تیم یا یک فرد در اجرای استراتژی‌های مبتنی بر هدف طراحی شده است. عناصر کلیدی در شاخص okr شامل اهداف (Objective)، نتایج کلیدی (Key Result)، اقدام و ابتکار (initiative) و بررسی مداوم آن در دوره‌های ماهانه، فصلی یا سالانه می‌شود. در ادامه با این عناصر بیشتر آشنا خواهید شد.
OKR مخفف چیست؟
OKR مخفف Objectives و Key Results است که به ترتیب به معنای اهداف و نتایج کلیدی هستند. در حقیقت این موارد یک برنامه‌ی منظم، دقیق و کارآمد را برای اجرای استراتژی‌ها ترسیم می‌کنند. همچنین به ما کمک می‌کنند تا مطمئن شویم که سراسر سازمان با اهداف مورد نظر همسو هستند و در یک جهت حرکت می‌کنند.
روش OKR چیست؟
در پاسخ به روش OKR چیست؟ باید بگوییم که این سیستم شامل 4 عنصر اصلی می‌شود و بر آن اساس کار می‌کند. این عناصرشامل اهداف و نتایج کلیدی، اقدامات و بررسی‌های مداوم هستند که در ادامه به طور کامل هر کدام را شرح می‌دهیم.
اهداف در مدل OKR چیست؟
این مدل از 1 تا 5 هدف تشکیل شده است که از نظر ماهیت، یک مفهوم کیفی هستند. به عبارتی دیگر با کیفیت خود مشخص می‌شوند و قابل اندازه‌گیری نیستند. این اهداف، جهت مسیر شما را ارائه و به پرسش‌هایی مانند «به کجا باید بروم؟ می‌خواهم چه چیزی محقق شود؟» پاسخ می‌دهند. در حقیقت مقصود از Objectives ارائه‌ی تعریفی برای هدف‌هایی است که می‌خواهید آنها را دنبال کنید. این اهداف باید دارای ویژگی‌های زیر باشند:
- جهت‌دار
- هم‌راستا
- واضح
- الهام‌بخش
- موثر و قدرتمند
به عنوان مثال شما مدیر رستوران‌های زنجیره‌ای هستید و می‌خواهید شاهد رشد بیشتری در کسب و کار خود باشید. در این مثال، افتتاح رستوران‌های بیشتر در سراسر کشور هدف مرتبطی است که شما دنبال می‌کنید و می‌توانید آن را اینگونه بیان کنید: «هدف: من کسب و کار خود را در سراسر کشور با افتتاح رستوران‌های جدید گسترش خواهم داد.»
نتایج کلیدی در مدل OKR چیست؟
هر یک از 1 تا 5 هدفی که تعیین می‌کنید باید 3 تا 5 نتیجه‌ی کلیدی داشته باشند. توجه کنید که این نتایج از نظر ماهیت، یک مفهوم کمی هستند و به اعداد یا ارقام خاصی نیاز دارند. همانطور که ماریسا مایر، مدیر عامل یاهو، گفته است: «این یک نتیجه‌ی کلیدی نیست مگر اینکه یک عدد داشته باشد.» بنابراین هدف از نتایج کلیدی در مدل Objective & Key Results کمک به شما در تعیین نقاط مرجعی است که برای تصمیم‌گیری در جهت موفقیت و پیشرفت به سمت هدف مذکور استفاده می‌کنید. این نتایج می‌توانند به عنوان نقاط عطف شما عمل کنند و به پرسش‌هایی مانند «از کجا بفهمم به اهداف رسیده‌ام؟ چگونه می‌خواهم این کارها را انجام دهم؟» پاسخ دهند. ویژگی‌های نتایج کلیدی را در زیر مشاهده می‌کنید:
- قابل اندازه‌گیری
- منحصربه‌فرد
- محدود به یک بازه‌ی زمانی خاص
به عنوان مثال نتایج کلیدی در مثالی که در بخش قبل گفته شد می‌تواند موارد زیر باشد:
- نتیجه کلیدی 1: 50 کارمند جدید را برای رستوران‌ها انتخاب کنید؛
- نتیجه کلیدی 2: 40 نفر از مناسب‌ترین افراد را آموزش دهید؛
- نتیجه کلیدی 3: با 30 نفر از بهترین افراد قرارداد امضا کنید؛
- نتیجه کلیدی 4: 30 کارمند جدید را در 3 رستوران فود جدید استخدام و مستقر کنید.
اقدامات و ابتکارات در مدل OKR چیست؟
در شاخص OKR هر یک از 3 تا 5 نتیجه‌ی کلیدی ممکن است نیاز به برخی اقدامات و ابتکارات متمایز نیز داشته باشد تا کار مورد نیاز برای حفظ پیشرفت در نتایج مذکور را تعریف کند. در حقیقت این امور، اقدامات و فعالیت‌های خاصی هستند که شما در آنها شرکت خواهید کرد تا به نتایج کلیدی خود برسید. به خاطر داشته باشید که حداقل 1 اقدام مربوط به یک مدل OKR خاص وجود دارد و پرسش‌هایی مانند «برای رسیدن به آنجا چه کار خواهم کرد؟» را پاسخ می‌دهد. ویژگی‌های اقدام را در زیر ارائه می‌دهیم:
- قابل اندازه‌گیری
- قابل کنترل و تغییر
- محدود به یک بازه‌ی زمانی خاص
به عنوان مثال مدل اهداف و نتایج کلیدی را بخواهیم برای رستوران‌ها بیشتر بسط دهیم، شامل اقدامات زیر می‌شوند:
- اقدام 1: تمامی رزومه‌‍های ارسال شده را بخوانید و 50 نفر برتر از آنها را شناسایی کنید.
- اقدام 2: برنامه‌ی آموزشی را برای 40 نفر از کاندیدای جدید برنامه‌ریزی کنید.
- اقدام 3: 30 نفر از مناسب‌ترین آنها را انتخاب نمایید.
- اقدام 4: بر اساس داده‌های قبلی جمع‌آوری شده، نتیجه‌گیری کنید که می‌خواهید 30 کارمند جدید را در کدام شعبه تخصیص دهید.
بررسی مداوم در مدل OKR چیست و چرا اهمیت دارد؟
پس از تعیین هدف و شاخص های کلیدی عملکرد و اقدامات، باید به بررسی هفتگی OKR نیز فکر کنید. این بررسی می‌تواند یک جلسه‌ی کوتاه و حداکثر 20 دقیقه‌ای برای رهبران و اعضای تیم باشد. هدف این بررسی‌ها نیز این است که پیشرفت OKR را با فکر کردن به آنچه تاکنون به عنوان یک تیم به دست آورده‌اید، بررسی کنید. برای این کار مدیران باید اهداف و شاخص های اندازه گیری را مشخص نمایند و تجزیه و تحلیلی در مورد پرسش‌های زیرداشته باشند:
- آیا از نتایج مدل OKR تیم خود راضی هستید؟
- میزان پیشرفت و عملکرد OKR چیست؟
- آیا مشکلات و موانعی در این مسیر وجود دارد؟ چگونه می‌توان آنها را حل کرد؟
- آیا ایده‌ای در مورد چگونگی بهبود فرآیند کلی OKR دارید؟ اگر چنین است، باید آنها را با تیم خود به اشتراک بگذارید.
در پاسخ به اهمیت بررسی مداوم مدل OKR چیست؟ باید بگوییم زیرا به همه‌ی افراد درگیر در فرآیند OKR کمک می‌کند تا از وضعیت عملکرد و نتایج خود در دوره‌ی گذشته‌ی باخبر شوند و در صورت نیاز تغییری در اجرای آن ایجاد کنند. در نهایت بتوانند اولویت‌های دوره‌ی آینده را تعیین نمایند.
مزایای استفاده از OKR
مدل اهداف و نتایج کلیدی مانند هر چارچوب دیگری، دارای مزایای مختلفی است که نقش حائز اهمیتی در پیشرفت پروژه ایفا می‌کند. این مزایا شامل اختصاص دادن تمرکز در مسیرصحیح، همسوسازی سازمان با اهداف، افزایش انگیزه در کارمندان، اندازه‌گیری پیشرفت و غیره می‌شوند. در ادامه هر کدام از آنها را معرفی می‌کنیم.
شاخص OKR به تخصیص تمرکز شرکت در مسیر درست کمک می‌کند.
شما قادر خواهید بود بر کارهایی که شرکت انجام می‌دهد و وظایفی که در آن کم‌کاری دارد، نظارت داشته باشید و آنها را بهتردرک کنید. سپس وظایف و اقدامات مهم را شناسایی نمایید، برای اجرای صحیح آنها برنامه‌ریزی کنید و تمرکز خود را در راستای تحقق اهداف قرار دهید.
OKR سبب همسو شدن تمامی جنبه‌های یک شرکت می‌شود.
با شاخص هدف و معیارهای موفقیت می‌توانید تعیین کنید که آیا کل شرکت بر روی اهداف کلی استراتژیک تمرکز دارد یا ازاین مسیرخارج است؟ در حقیقت این شاخص به همسو شدن تمامی جنبه‌های یک سازمان از منابع انسانی تا مدیریت بودجه کمک می‌کند تا با اولویت‌های تعیین شده هماهنگ باشند.
با OKR می‌توانید پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنید.
تشخیص اینکه آیا به اهداف خود رسیده‌اید یا خیر، اهمیت بسیار زیادی در پیشرفت پروژه دارد. به عبارتی دیگر اندازه‌گیری نتایج به شما یک نقطه‌ی مرجع واضح نشان می‌دهد که اعضای تیم چه عملکردی داشته‌اند و سازمان تا چه میزان در راستای اهداف رشد کرده است.
در زیر با دیگر مزایای این مدل آشنا می‌شوید:
- شما می‌توانید بفهمید که آیا تیم به پتانسیل کامل خود می‌رسد یا جایی برای پیشرفت بیشتر وجود دارد؛
- OKR به شفافیت وضعیت شرکت کمک می‌کند و تمامی اعضا می‌توانند کارهایی را که سایرین در هر زمان انجام می‌دهند دنبال کنند؛
- سبب افزایش مسئولیت‌پذیری در افراد می‌شود. در حقیقت زمانی که همه از کارهایی که شما انجام می‌دهید آگاه باشند، تشویق می‌شوند تا در انجام وظایف خود مسئول و پاسخگو باقی بمانند؛
- باعث افزایش انگیزه در کارمندان می‌شود.
مثال OKR چیست؟
دراین بخش چند نمونه از مثال مدل هدف و سنجه های کلیدی را شرح می‌دهیم:
مدل OKR برای فروش:
- هدف: افزایش درآمدهای مکرر
- نتیجه کلیدی 1: کل درآمد را به 500 هزار دلار در ماه افزایش دهید.
- نتیجه کلیدی 2: میانگین اشتراک کاربر را به 500 دلار در ماه افزایش دهید.
- اقدام: بودجه‌ای را برای تبلیغات استراتژیک جهت معرفی جدیدترین محصولات و خدمات به بازار هدف در نظر بگیرید.
مدل OKR برای بازاریابی محتوا:
- هدف: برندسازی و تقویت استراتژی محتوای وبلاگ
- نتیجه کلیدی 1: هر ماه 10 مقاله‌ی جدید در وبلاگ بنویسید.
- نتیجه کلیدی 2: هر ماه یک کتاب الکترونیکی جدید منتشر کنید. (این نتیجه می‌تواند با توجه به نوع کسب و کار شما متفاوت باشد.)
- اقدام: در مورد کلمات کلیدی که بیشترین فضای رقابتی را دارند و از لحاظ رتبه‌بندی برای شما در اولویت هستند، تحقیق کنید. سپس مقالات جدید در مورد موضوعات مرتبط با آن کلمات کلیدی، منتشر نمایید.
مدل OKR برای خدمات جلب رضایت مشتری:
- هدف: موفقیت در کسب رضایت و توجه مشتریان
- نتیجه کلیدی 1: یک پلتفرم برای ردیابی رفتار مصرف‌کنندگان و جمع‌آوری نظرات آنها ایجاد کنید.
- نتیجه کلیدی 2: گزارش‌هایی را تنظیم و تجزیه و تحلیل کنید که میزان موفقیت درجلب رضایت مشتری را به طور منظم نشان می‌دهند.
- نتیجه کلیدی 3: مشتریانی که از محصولات و خدمات شما راضی نیستند را شناسایی کنید و سپس برای بهبود نتایج خود با آنها تماس بگیرید.
- اقدام: جهت یافتن مناسب‌ترین پلتفرم خدمات مشتری برای کسب و کارتان تحقیق کنید.
مدل OKR برای مدیریت منابع انسانی:
- هدف: بهبود سطوح شادی و رضایت کارکنان شرکت به منظور افزایش سطح عملکرد و مشارکت
- نتیجه کلیدی 1: جلسات هفتگی را برای اعضای تیم برنامه‌ریزی و اجرا کنید و در مورد بهترین راه‌های ایجاد انگیزه تبادل نظر داشته باشید.
- نتیجه کلیدی 2: با همه‌ی کارمندان به طور منظم مصاحبه کنید تا بفهمید که آیا آنها تمامی چیزهایی را که برای انجام مسئولیت‌های شغلی خود نیاز دارند؛ در اختیار دارند یا خیر.
- اقدام: در مورد روش‌هایی تحقیق کنید که شرکت‌های دیگر برای افزایش رضایت و شادی کارکنان استفاده می‌کنند.
نحوه پیاده سازی سیستم OKR
اکنون که همه چیز را درباره‌ی پرسش OKR چیست؟ می‌دانید، نوبت به نحوه‌ی پیاده‌سازی این سیستم می‌رسد. در این بخش با نکات مهم و کاربردی آشنا می‌شوید که سبب تسهیل در فرآیند ایجاد OKR می‌شود و شما می‌توانید هدف و معیارهای موفقیت خود را به بهترین نحو تنظیم کنید.
- یک چشم‌انداز کلی از رسالت و ماموریت شرکت تعیین کنید؛
- اهداف خود واقع‌بینانه در نظر بگیرید؛
- مطمئن شوید که اهداف شما واضح و شفاف هستند؛
- تمرکز خود را براقداماتی که سبب رشد پروژه می‌شوند بگذارید؛
- یک معیار و شاخص دقیق و واضح برای نتایج کلیدی تنظیم کنید؛
- موانع چالش برانگیز را شناسایی نمایید؛
- ابتکارات و اقدامات لازم برای تحقق اهداف را تعریف کنید؛
- مدل Objective & Key Results را به صورت حداقل ماهانه بررسی کنید؛
- با اعضای تیم خود هماهنگ باشید؛
- در پایان هر دوره حتما عملکرد کلی تیم و سازمان را ارزیابی نمایید؛
- موفقیت‌های خود را جشن بگیرید؛
- از تخصیص پاداش به کارمندان وظیفه‌شناس و موثر در پیشرفت پروژه غافل نشوید؛
- پشتکار داشته باشید.
جمع‌بندی
در نهایت باید بگوییم که OKR به معنای اهداف و نتایج کلیدی است و شامل تنظیم اقدامات لازم جهت دستیابی به اهداف تعریف شده می‌شود. دراین میان اهداف باید واقع‌بینانه و الهام‌بخش باشند و ابتکارات نیز به درستی انتخاب شوند. توجه داشته باشید که ارزیابی نتایج کلیدی نیاز به اندازه‌گیری با مقیاس‌ها و مقادیرعددی دارد و به مدیران کمک می‌کند تا از میزان پیشرفت پروژه آگاه شوند.
دیدگاهتان را بنویسید